Streekarchief Langstraat Heusden Altena beheert een groot aantal bronnen en bestanden aan de hand waarvan u de geschiedenis van uw familie kunt nagaan en uw stamboom kunt opstellen.

Wat is er al uitgezocht over mijn familie?

Het is slim om, voordat u zelf begint met een onderzoek, na te gaan wat er al bekend is over uw voorgeslacht. Een zoekactie op internet levert tegenwoordig vaak al een schat aan gegevens op, die overigens niet altijd even betrouwbaar zijn. Een overzicht van vele publicaties op genealogisch gebied biedt het zogeheten Genealogisch Repertorium van E.A. Beresteyn (signatuur SZ1817). Verder beschikt het Streekarchief over een omvangrijke collectie uitgewerkte stambomen, die zijn ondergebracht in de Collectie Genealogieën (archiefblok 0359); een toegang hierop vindt u op de website.

Van 1811 tot nu

Wilt u zelf in de archieven op zoek naar uw voorgeslacht, dan komen voor de negentiende en de twintigste eeuw in de eerste plaats twee grote bestanden in aanmerking, die elkaar goed aanvullen: de registers van de Burgerlijke Stand en de Bevolkingsregisters.

Burgerlijke Stand

De Burgerlijke Stand werd ingevoerd in de Franse Tijd, op 1 januari 1811. De ambtenaren van de Burgerlijke Stand legden vanaf dat moment drie soorten registers aan: van geboorten; van huwelijk en echtscheiding; van overlijden. Zeer informatief zijn ook de bijlagen die moesten worden ingeleverd bij het sluiten van een huwelijk. Deze huwelijksbijlagen kunnen afschriften bevatten van de geboorte- of doopakte van bruid en bruidegom, maar ook eventuele overlijdensakten van hun ouders of een vorige partner, of een bewijs dat de bruidegom zijn dienstplicht had vervuld.

Op de registers van de Burgerlijke Stand is een openbaarheidsbeperking van toepassing. Voor geboorten geldt een beperking van 100 jaar, voor huwelijken 75 jaar en voor overlijdens 50 jaar. Daarnaast moet u er rekening mee houden dat deze registers niet ieder jaar, maar eens in de tien jaar naar het Streekarchief worden overgebracht.

Vrijwel alle door het Streekarchief beheerde openbare registers van de Burgerlijke Stand zijn digitaal in te zien via de website en ook grotendeels al op naam te doorzoeken. De huwelijksbijlagen zijn op microfiche in te zien op de studiezaal. 

Bevolkingsregisters

Waar de registers van de Burgerlijke Stand als het ware een momentopname te zien geven
– namelijk het moment waarop aangifte werd gedaan – bieden de Bevolkingsregisters zicht op het wel en wee van mensen over een langere tijd. In de Bevolkingsregisters is de hele ontwikkeling van een gezin of familie te zien. Officieel werden de Bevolkingsregisters ingevoerd in 1850, maar in de meeste gemeenten werden al eerder vergelijkbare registers bijgehouden. In sommige gemeenten zijn aparte registers aangelegd voor dienstboden en knechten, waarin dan vaak ook bewoners van instellingen als kostscholen, kloosters en verpleegtehuizen staan vermeld. Niet zelden zijn voor verschillende wijken of dorpen binnen één gemeente verschillende registers aangelegd.

Alle Bevolkingsregisters die het Streekarchief beheert, zijn gedigitaliseerd en in te zien op onze website via de component Personen. Ze zijn geheel op naam doorzoekbaar. Bevolkingsregisters zijn tot 1940 bij gemeenten in gebruik geweest.

Tot 1811: DTB-registers

Voor genealogische gegevens uit de periode vóór de invoering van de Burgerlijke Stand bent u in de eerste plaats aangewezen op de kerkelijke registratie van dopen, trouwen en begraven: de zogeheten Doop-, Trouw- en Begraafregisters (DTB). De DTB boeken zijn vrijwel volledig gedigitaliseerd en in te zien op onze website via de component Personen. Ze zijn voor een belangrijk deel ook op naam doorzoekbaar.  Wie deze registers raadpleegt, krijgt vaak te maken met enkele obstakels. Zo waren er destijds nog geen spellingregels, zodat veel namen op verschillende manieren werden geschreven. Niet zelden ontbreekt een familienaam, omdat men kon volstaan met een patroniem, dat wil zeggen de vadersnaam (Pieter Janszoon). Verder zijn veel DTB-registers (gedeeltelijk) opgesteld in het Latijn, en ook het oude schrift is zonder oefening niet altijd gemakkelijk leesbaar.

Door plaatselijke kerken zijn vaak ook overzichten van alle (of juist alleen de nieuw toetredende) gemeenteleden of parochianen bijgehouden. Deze registers van lidmaten of parochianen vermelden soms ook uit welke plaats een nieuw lid afkomstig was.

Bidprentjes

Is uw familie rooms-katholiek, dan is de kans groot dat er bij het overlijden van een van uw voorouders een bidprentje is gemaakt. Deze bidprentjes geven een korte beschrijving van het leven van de overledene, waaraan vaak een portretfoto is toegevoegd. Via de component Personen op onze website kunt u zien of er in het Streekarchief een bidprentje aanwezig is van een van uw verwanten. Uit respect voor de privacy van de nabestaanden is de openbaarheid van de bidprentjes op de website beperkt tot 50 jaar na het overlijden.

Soldaten

Is een van uw voorvaderen in dienst geweest, of als soldaat gelegerd in een garnizoen in de vestingsteden Heusden of Woudrichem? Dan is het de moeite waard om eens te kijken naar de informatie over Militaire geschiedenis.

Overige bronnen

Hierboven zijn kort de bronnen toegelicht die het eerst in aanmerking komen om door u te worden geraadpleegd. Maar er zijn natuurlijk veel meer mogelijkheden, omdat gegevens over personen voorkomen in zo goed als alle archieven en collecties die het Streekarchief beheert. In de meeste gevallen moeten deze archieven wel met vasthoudendheid worden doorzocht, maar het motto ‘geduld loont’ is hier zeker van toepassing. Neemt u bijvoorbeeld eens een kijkje in de inventaris van het archief van de gemeente waar uw voorouders woonden. Een schat aan informatie ligt ook besloten in de oud-rechterlijke archieven, de notariële archieven en de waterschaps­archieven. Bijna alle archieven en collecties van het Streekarchief zijn ontsloten door middel van inventarissen. Die vindt u allemaal op onze website.

Meer informatie

Andere instellingen die relevante gegevens beheren, zijn het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag, het Brabants Historisch Informatie Centrum in Den Bosch of de websites wiewaswie.nl en openarch.nl. Ook enkele links naar particuliere websites met genealogische gegevens met betrekking tot de Langstraat: doekefkes genealogie en Genealogie van de Oostelijke Langstraat.

Literatuur

In onze studiezaal vindt u verschillende boeken en tijdschriften op het gebied van de genealogie. Een uitstekende en heldere introductie tot het verrichten van familieonderzoek biedt:

• Rob van Drie, Stamboomonderzoek. Verborgen verleden, Zwolle 2010 (signatuur SZ 1834).
• A.P. van Vliet (red.), Brabanders gezocht. Gids voor stamboomonderzoek in Noord-Brabant (’s-Hertogenbosch/Den Haag 1995).