Mijn Studiezaal (inloggen)
0198 Collectie A. Peetoom, architect, (1952)1963-1988(1995)
0198
Collectie A. Peetoom, architect, (1952)1963-1988(1995)
1. Archiefvorming
1.1. Geschiedenis van de archiefvormer
0198 Collectie A. Peetoom, architect, (1952)1963-1988(1995)
1. 1. Archiefvorming
1.1.
Geschiedenis van de archiefvormer
laatste wijziging 10-03-2020
In deze inleiding wordt het werk van Ab Peetoom in het kort besproken. De meeste informatie voor deze inleiding komt uit het boek: Engen, H. van, A. Laven, A. Maas, De metamorfose van Heusden. Hoe een vestingstad aan de sloopkogel ontsnapte. Woudrichem, 2019. Voor uitgebreide informatie over de restauratie van Heusden kan men hierin terecht.
Hij volgde vermoedelijk een opleiding aan de Academie voor Bouwkunst in Amsterdam en behaalde waarschijnlijk begin jaren '50 zijn diploma.
In Heusden kwam A. Peetoom eind 1963 in beeld. Het gemeentebestuur van Heusden had reeds voor de Tweede Wereldoorlog plannen om de vesting aan te pakken. Na de oorlog was Heusden er zeer slecht aan toe. Veel panden lagen in puin en waren onbewoonbaar. Nadat de zeer vergaande plannen tot sanering van stedebouwkundige Van Mourik in 1962 waren afgewezen (hij stelde o.a. hoogbouw voor in de vorm van flats en ruime straten en parkeerplaatsen) ging de Rijksdienst voor de Monumentenzorg Heusden goed opvolgen. Eind 1963 kwam het gemeentebestuur van Heusden in contact met architect David Zuiderhoek, die al ervaring had als stadsarchitect van de gemeente Amersfoort.
Zuiderhoek zag het wel zitten om een nieuw saneringsplan te maken voor Heusden. Reeds in de eerste correspondentie met de gemeente Heusden sprak de architect over zijn medewerker Ab Peetoom. Beide heren konden het gemeentebestuur vervolgens overtuigen van hun eerste visie op het oude Heusden, waarbij het al snel duidelijk werd dat er gekozen zou worden voor een traditionele stijl en restauratie. Vooral Ab Peetoom ging vervolgens ijverig aan de slag en verdiepte zich zeer grondig in de geschiedenis van Heusden en de stedenbouwkundige ontwikkelingen. Op 31 mei 1965 kwam de gemeenteraad samen om het voorlopige wederopbouwplan of saneringsplan te bespreken. Het plan bevatte een duidelijke visie op het monumentale Heusden en stelde een combinatie voor van restauratie met gedeeltelijke nieuwbouw. Daarnaast dachten de heren ook aan het commerciële aspect, waarbij Heusden weer aantrekkelijk moest worden voor zowel winkelen als recreatie, én aan de bereikbaarheid en parkeermogelijkheden. De plannen van Zuiderhoek en Peetoom werden door de meerderheid van de gemeenteraad goedgekeurd. Het duurde wel tot eind 1969, begin 1970, eer de plannen definitief goedgekeurd waren.
Ondertussen werd al wel begonnen met de restauratie. Peetoom ging daarbij uiterst minutieus te werk en probeerde steeds zoveel mogelijk uit te zoeken over een pand om het vervolgens zeer getrouw te reconstrueren. Op 9 mei 1968 werd het officiële startschot gegeven voor de restauratie van de wallen en grachten rond Heusden. Ook werd stilaan pand na pand aangepakt en veranderde het straatbeeld van Heusden steeds meer. In het archief zijn niet alleen restauratie- en rehabilitatieplannen terug te vinden, maar ook plannen voor nieuwbouw. Lege ruimtes zouden immers opgevuld worden met bejaardenwoningen en invulwoningen die in de stijl van de historische panden zouden passen. Ook stoepen, bestrating, lantaarns, pompen en dergelijke werden voorzien en in detail getekend door Peetoom. En hoewel het oorspronkelijk niet de bedoeling was, zou ook de haven weer uitgegraven worden.
De enorme kosten die met de restauratie gepaard gingen en het gebrek aan transparantie hierover, begonnen in de jaren '70 voor verzet te zorgen. Bovendien waren er raadsleden die vonden dat het stempel die Peetoom op Heusden drukte te veel voor eenvormigheid zorgde. Zij stelden voor om ook met andere restauratiearchitecten samen te werken. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 1974 was de restauratie van Heusden een groot thema. In de nieuwe gemeenteraad ontstond steeds meer verdeeldheid wat uiteindelijk zorgde voor een bestuurscrisis. Burgemeester Scholten solliciteerde ondertussen voor het burgemeesterschap in Schijndel. Hij werd opgevolgd door een waarnemend burgemeester totdat in 1977 Han ter Laak burgemeester werd. Hij beloofde meer inzicht in (de kosten voor) de restauratiewerken. De gemeentelijke financiën moesten grondig op orde gesteld worden.
Dit betekende onder andere dat de gemeente niet langer zelf panden zou opkopen voor restauratie, maar dat de eigenaars zelf verantwoordelijk zouden worden. Een gevolg hiervan was dat ook meerdere architecten ingeschakeld zouden kunnen worden en daarmee kwam de rol van Ab Peetoom als coördinator van de restauratiewerken in het gedrang. Begin 1979 nam Peetoom afscheid van Heusden. De gemeente zou voortaan een veel soberder weg inslaan en restauratie op een andere manier voortzetten.
Architect Peetoom zette ondertussen eind 1978 het architectenbureau van Piet van der Sterre voort na diens overlijden. Dit architectenbureau was in die tijd hoofdzakelijk gericht op de restauratie van monumentale gebouwen, met het accent op kerken en kerktorens. Geheel in de lijn dus van wat Peetoom al zijn gehele carrière had gedaan. Na zijn werk in Heusden, zette hij dan ook zijn loopbaan voort met dit architectenbureau. Van der Sterre Peetoom werd in 1990 overgenomen door de firma Pact bv. Ab Peetoom bleef er tot 2005 werken.
1.2. Geschiedenis van het archiefbeheer
laatste wijziging 11-03-2020
431 beschreven archiefstukken
2. Inhoud en structuur van het archief
2.1. Selectie en vernietiging
2.2. Verantwoording van de bewerking
laatste wijziging 11-03-2020
431 beschreven archiefstukken
3. Aanwijzingen voor de gebruiker
3.1. Openbaarheidsbeperkingen
3.2. Beperkingen aan het gebruik
3.3. Citeerinstructie
laatste wijziging 11-03-2020
431 beschreven archiefstukken
4. Verwant materiaal
4.1. Verwante archieven
4.2. Publicaties
laatste wijziging 11-03-2020
431 beschreven archiefstukken
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
laatste wijziging 11-03-2020
431 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
(1952)1963-1988(1995)
Titel:
Collectie A. Peetoom, architect
Beschrijving:
Inventaris van het archief van architect A. Peetoom
Archieftitel:
Collectie A. Peetoom, architect
Huidige gemeente:
Heusden
Auteur inventaris:
L.M.C. Verwimp, Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Jaar van inventarisatie:
2019-2020
Inhoud/samenvatting:
Dit archief bevat stukken en tekeningen van architect A. Peetoom, die betrokken was bij de restauratie van de stad Heusden.
Auteur:
L.M.C. Verwimp, Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Omvang:
2,25 m
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Uitgever:
Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Geografische namen:
Categorie:
laatste wijziging 11-03-2020
431 beschreven archiefstukken