1178 Gereformeerde Kerk Sprang-Capelle e.o. en rechtsvoorgangers, 1835-2023
1178
Gereformeerde Kerk Sprang-Capelle e.o. en rechtsvoorgangers, 1835-2023
1. Archiefvorming
1.1. Geschiedenis van de archiefvormer
1178 Gereformeerde Kerk Sprang-Capelle e.o. en rechtsvoorgangers, 1835-2023
1. 1. Archiefvorming
1.1.
Geschiedenis van de archiefvormer
laatste wijziging 22-12-2017
De Gereformeerde Kerk van Sprang-Capelle en omgeving is een samenvoeging van oorspronkelijk vier verschillende, zelfstandige kerkgenootschappen.
Uit de Afscheiding (1834 - Hendrik de Cock) vanuit de Nederlandse Hervormde Kerk ontstaan:
- Christelijke Afgescheidene Gemeente Sprang, institutie op 20 juni 1835.
- Christelijke Afgescheidene Gemeente ’s Grevelduin-Vrijhoeve-Capelle, institutie op 1 maart 1837.
- Christelijke Afgescheidene Gemeente Sprang, institutie op 20 juni 1835.
- Christelijke Afgescheidene Gemeente ’s Grevelduin-Vrijhoeve-Capelle, institutie op 1 maart 1837.
Vanaf 1845 smelten deze twee kerkelijke gemeenschappen geleidelijk ineen. Zo ontstaat vanaf 1869 de naam 'Christelijke Gereformeerde Kerk van ’s Grevelduin-Vrijhoeve-Capelle en Sprang'. Deze gemeente komt samen in een in 1841 aangekocht en omgebouwde boerderij 'de kerk aan het Bruggetje' op de hoek van de tegenwoordige Heistraat/Julianalaan. Dat gebouw wordt afgebroken nadat in 1884, op eigen terrein, een nieuw kerkgebouw is verrezen.
Uit de Doleantie (1886 - Abraham Kuyper) vanuit de Nederlandse Hervormde Kerk ontstaan:
- Nederduitsche Gereformeerde Kerk Sprang, institutie op 13 oktober 1887.
- Nederduitsche Gereformeerde Kerk ’s Grevelduin- Vrijhoeve-Capelle, institutie op 6 augustus 1888.
Deze beide gemeenten maken gebruik van een gezamenlijk houten gebouw aan het Trampad.
- Nederduitsche Gereformeerde Kerk Sprang, institutie op 13 oktober 1887.
- Nederduitsche Gereformeerde Kerk ’s Grevelduin- Vrijhoeve-Capelle, institutie op 6 augustus 1888.
Deze beide gemeenten maken gebruik van een gezamenlijk houten gebouw aan het Trampad.
Op 17 juni 1892 vindt een landelijke fusie plaats tussen de kerken vanuit de Afscheiding en Doleantie. De gefuseerde kerken gaan verder onder de naam Gereformeerde Kerken in Nederland. Ook in Vrijhoeve en Sprang smelten de Christelijke Gereformeerde Kerk en de twee Nederduitsche Gereformeerde Kerken in 1893 samen en ontstaan er twee kerken:
- Gereformeerde Kerk van Sprang.
- Gereformeerde Kerk van ’s Grevelduin-Vrijhoeve-Capelle (kortweg Vrijhoeve).
De gereformeerden van Sprang bouwen in 1893 een nieuwe kerk in Sprang, Van der Duinstraat 42. De gereformeerden van Vrijhoeve komen samen in het al bestaande kerkgebouw 'De Brug' te Vrijhoeve, Heistraat 4. Het kerkgebouw aan het Trampad wordt door de kerk van Vrijhoeve overgenomen en meteen verkocht.
- Gereformeerde Kerk van Sprang.
- Gereformeerde Kerk van ’s Grevelduin-Vrijhoeve-Capelle (kortweg Vrijhoeve).
De gereformeerden van Sprang bouwen in 1893 een nieuwe kerk in Sprang, Van der Duinstraat 42. De gereformeerden van Vrijhoeve komen samen in het al bestaande kerkgebouw 'De Brug' te Vrijhoeve, Heistraat 4. Het kerkgebouw aan het Trampad wordt door de kerk van Vrijhoeve overgenomen en meteen verkocht.
In de vijftiger jaren van de 20ste eeuw streven de Waalwijkse leden van de Gereformeerde Kerk te Sprang ernaar om een eigen kerk te Waalwijk te stichten. Op 31 december 1960 wordt een akte van samenwerking getekend en is een eigen kerk in Waalwijk een feit. De kerk van Sprang verliest daardoor meer dan 50% van haar leden.
De twee Gereformeerde Kerken in de gemeente Sprang-Capelle gaan, na een lange periode van samenwerking, per 1 januari 1982 samen verder als de Gereformeerde Kerk van Sprang-Capelle en omgeving. Vooralsnog blijven de beide kerkgebouwen in gebruik als wijkkerk Sprang en wijkkerk Vrijhoeve.
In 1996 wordt het kerkgebouw in Sprang verkocht en komt men samen in het dan gemoderniseerde en vergrote kerkgebouw in Vrijhoeve.
In 2004, na de landelijke fusie van de protestantse kerken, sluit de kerk zich aan bij de Protestantse Kerk in Nederland met behoud van de gereformeerde identiteit.
In de bijlage (zie hoofdstuk 5) is een schema terug te vinden van de evolutie van de Gereformeerde Kerken van Sprang-Capelle om deze geschiedenis schematisch verder te verduidelijken.
laatste wijziging 06-03-2024
641 beschreven archiefstukken
633 gedigitaliseerd
totaal 40.685 bestanden
2. Inhoud en structuur van het archief
laatste wijziging 06-03-2024
641 beschreven archiefstukken
633 gedigitaliseerd
totaal 40.685 bestanden
3. Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 06-03-2024
641 beschreven archiefstukken
633 gedigitaliseerd
totaal 40.685 bestanden
4. Verwant materiaal
laatste wijziging 06-03-2024
641 beschreven archiefstukken
633 gedigitaliseerd
totaal 40.685 bestanden
5. Bijlagen
laatste wijziging 06-03-2024
641 beschreven archiefstukken
633 gedigitaliseerd
totaal 40.685 bestanden
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
laatste wijziging 06-03-2024
641 beschreven archiefstukken
633 gedigitaliseerd
totaal 40.685 bestanden
Kenmerken
Datering:
1835-2023
Titel:
Gereformeerde Kerk Sprang-Capelle e.o. en rechtsvoorgangers
Beschrijving:
Inventaris van de archieven van de Gereformeerde Kerk Sprang-Capelle e.o. en rechtsvoorgangers
Jaar van inventarisatie:
2018-2024
Inhoud/samenvatting:
Plaatselijke gemeenschap van lidmaten bestuurd door de kerkeraad, bestaande uit predikant (zielzorg, prediking), ouderlingen (opzicht en tucht) en diakenen (armenzorg). De kerkvoogdij beheerde de eigendommen en financiën.
Auteur:
Jan Korpershoek, L.M.C. Verwimp, Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Omvang:
8 m
Openbaarheid:
Beperkt. Toestemming nodig voor alles jonger dan 50 jaar.
Uitgever:
Streekarchief Langstraat Heusden Altena, Heusden
Geografische namen:
Categorie:
laatste wijziging 06-03-2024
641 beschreven archiefstukken
633 gedigitaliseerd
totaal 40.685 bestanden